منشاء منیزیت

منشاء منیزیت

بخش عمده‌ای از ذخایر منیزیت از تجزیه سنگ‌های آذرین اولترابازیک مانند پریدوتیت‌ و دونیت به‌وجود می‌آید. همچنین منیزیت در رگه‌ها و توده‌های نامنظم هیدروترمال در سنگ‌های آهکی دولومیتی یافت می‌شود. همچنین از تجزیه سنگ‌های دگرگونی غنی از کانیهای منیزیم‌دار تولید می‌شود.
ذخایر منیزیت، به شکل‌های متفاوتی به وجود می آیند.
الف) منیزیت گرمابی
پیدایش این گونه ذخایر، نتیجه دگرسانی محلولهای گرمابی حامل CO2 بر روی سنگ‌های اولترابازیک است.
ذخایر منیزیت تشکیل‌شده در این فرآیندها، معمولاً به صورت توده ای و نهان بلورین هستند و اغلب دارای عیار بالای 90% می باشند.
ب) منیزیت جانشینی گرمابی
این ذخایر از محلولهای گرمابی که از ژرفای زمین سرچشمه می‌گیرند، تشکیل می‌شوند. این محلولها در هنگام مهاجرت بر سطح و در برخورد با سنگ‌های آهکی، سنگ‌های دولومیتی، یا شیل، بر اثر متاسوماتیسم جانشینی، ذخایر منیزیتی متبلور را به وجود می‌آورند. این گونه ذخایر در ایران مورد توجه قرار نگرفته است، هر چند امید به تشکیل این ذخایر در خاور ایران، شمال باختری ایران (آذربایجان باختری) و نقاط دیگر می‌رود.
پ) منیزیت تراوشی
در این نوع، CO2 موجود در آب های جوی بر روی سنگ‌های سرپانتینی و اولترامافیکی اثر می کند و سبب واکنش های شیمیایی و تشکیل منیزیت می شود. ذخایر منیزیتی از این نوع، اغلب کوچک و به صورت رگچه‌ای می باشند. در ایران، در ناحیه افیولیت های نایین (سهیل باکوه) و سبزوار این گونه ها دیده می شود.
ت)منیزیت رسوبی
این گونه ذخایر در محیط‌های رسوبی نزدیک به سنگ‌های غنی از منیزیم و به صورت توده‌ای و نهان بلورین (یا به صورت تراورتن) تشکیل می‌شوند.
این گونه ذخایر در پاره ای موارد می تواند از لحاظ اقتصادی قابل بهره برداری باشند. اما اغلب کم عیار هستند. پیدایش ذخایر توده ای منیزیت در محیط های آب شیرین، نیازمند فراهم بودن یون منیزیم است. یون های منیزیم حاصل از تخریب شیمیایی سنگ‌های غنی از منیزیم، به محیط های دریاچه ای یا آبگیرهای فصلی آورده شده و سرانجام ذخایر منیزیتی را پدید می آورند. در بسیاری از نقاط ایران، همه شرایط یاد شده موجود است، ولی برای اکتشاف منیزیت های رسوبی تاکنون فکری نشده است. ذخایر منیزیت ایران از کرتاسه پسین تا کواترنر تشکیل شده‌اند.در این فاصله زمانی، باتوجه به شرایط منیزیت، دوره به خصوصی را نمی توان برای تشکیل آن مشخص کرد.